Đái tháo đường thai kỳ là đái tháo đường xảy ra trên phụ nữ được phát hiện lần đầu tiên khi mang thai. Trong 100 phụ nữ mang thai ở Mỹ thì có 3-8 phị nữ bị đái tháo đường thai kỳ. Đái tháo đường có nghĩa là đường trong máu (glucose) tăng cao. Cơ thể sử dụng glucose để tạo năng lượng, tuy nhiên khi đường huyết tăng cao lại gây nhiều tác dụng xấu, đặc biệt không tốt cho thai nhi.
Nguyên nhân Đái tháo đường thai kỳ
Sự thay đổi nội tiết tố và tăng cân là 2 vấn đề xảy ra trong thời kỳ mang thai, làm cho cơ thể đề kháng insulin. Khi đó đường huyết sẽ tăng cao trong máu.
Những thai phụ có nguy cơ của Đái tháo đường thai kỳ như:
- Thừa cân hay béo phì.
- Tiền căn gia đình bị đái tháo đường (Cha, mẹ, anh, chị, em ruột bị đái tháo đường).
- Tiền căn bất thường chuyển hóa Glucose.
- Tiền căn về bệnh sản khoa.
- Tiền căn sinh con trên 4kg.
- Tiền căn có hội chứng buồng trứng đa nang.
- Thuộc các sắc dân: latinh/Tây Ban Nha, Mỹ gốc Á, thổ dân Châu Mỹ, Cư dân quần đảo Thái Bình Dương.
- Đường huyết khi đói trên 85 mg/dl.
- Tiền đái tháo đường: đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa cao tới mức chẩn đoán đái tháo đường. Có 2 dạng: rối loạn dung nạp glucose và rối loạn đường huyết đói.
Thai phụ có nguy cơ cao mắc Đái tháo đường thai kỳ nếu thai phụ bị thừa cân, có đái tháo đường thai kỳ trước đây, có tiền căn gia đình bị đái tháo đường hay có đường glucose trong nước tiểu.
Đái tháo đường tác động tới thai nhi
Đái tháo đường thai kỳ nếu không được điều trị, có thể có nhiều tác dụng xấu trên thai nhi
- Thai lớn có thể gây sanh khó và nguy hiểm cho thai nhi.
- Hạ đường huyết sau sanh.
- Khó thở.
- Khi bị đái tháo đường thai kỳ, cần làm một số cận lâm sàng để kiểm tra thai nhi, như là siêu âm thai, nếu mẹ bị đái tháo đường thai kỳ, cả mẹ và con đều có nguy cơ cao bị đái tháo đường type 2 sau này.
Tác động của đái tháo đường thai kỳ trên mẹ
Phụ nữ mang thai bị đái tháo đường thai kỳ thường không có triệu chứng nhưng có thể:
- Tăng nguy cơ bị cao huyết áp trong thời kỳ mang thai.
- Có nguy cơ thai to và phải sanh mổ.
Tin tốt cho sản phụ bị đái tháo đường thai kỳ là sau sanh đường huyết sẽ trở về bình thường, tuy nhiên có nguy cơ cao bị đái tháo đường type 2 sau này. Nếu sau này có thai, có thể sẽ lại bị đái tháo đường thai kỳ.
Đái tháo đường thai kỳ gây ra nhiều tác dụng xấu trên mẹ và thai nhi dù không có triệu chứng, nên điều trị để giữ cho thai nhi khỏe mạnh.
Phòng ngừa đái tháo đường thai kỳ
Cần có chế độ ăn phù hợp có lợi cho sức khỏe mẹ và thai nhi, đồng thời giữ đường huyết trong giới hạn bình thường bằng cách: giới hạn thức ăn nhiều tinh bột; ăn 3 bữa nhỏ và từ 1 tới 3 bữa ăn nhẹ mỗi ngày và ăn nhiều thức ăn giàu chất xơ dưới dạng trái cây, rau xanh, gạo nguyên hạt, ngũ cốc, bánh mì; hoạt động thể lực như đi bộ hay bơi lội sẽ giúp ổn định đường huyết và theo dõi đường huyết thường xuyên.
Nguồn: BS CKII. Ngô Thế Phi - BV Quận Thủ Đức, TP.HCM & CDC Tp Hồ Chí Minh
